Czy samodzielny montaż klapy ppoż z certyfikatem EI przejdzie odbiór?
Coraz więcej osób zastanawia się, czy klapy ppoż z klasą EI można zamontować we własnym zakresie i bez problemu przejść odbiór. Z jednej strony to kusząca oszczędność czasu. Z drugiej, to urządzenia ochrony przeciwpożarowej, które muszą działać bezbłędnie. W tym artykule wyjaśniam, co sprawdza inspektor, jakie dokumenty przygotować i jak wygląda poprawny test odbiorowy.
Dowiesz się też, kto może zgodnie z prawem wykonać montaż, które szczegóły instalacji najczęściej decydują o zgodności i jak uniknąć poprawek w ostatniej chwili.
Czy samodzielny montaż klapy ppoż z certyfikatem EI jest dopuszczalny?
Sam certyfikat EI nie wystarczy. Odbiór zwykle wymaga montażu zgodnie z projektem, instrukcją producenta i przez osoby z kwalifikacjami. Samodzielny montaż przez inwestora, bez potwierdzonych kompetencji i nadzoru, bywa kwestionowany przy odbiorze. Klasa EI dotyczy wyrobu i obowiązuje tylko w konfiguracji zgodnej z badaniami i instrukcją. Inspektor sprawdza zgodność z projektem budowlanym i przepisami. Brak oświadczeń kierownika robót instalacyjnych oraz protokołów prób może skutkować odmową odbioru. W praktyce przyjmuje się, że montaż wykonuje doświadczony wykonawca instalacji wentylacyjnych, a podłączenia i sterowanie przygotowują osoby z odpowiednimi kwalifikacjami elektrycznymi i pożarowymi.
Jakie dokumenty i atesty trzeba pokazać przy odbiorze?
Wymagana jest pełna dokumentacja wyrobu i montażu, potwierdzająca zgodność z projektem i normami.
Deklaracja właściwości użytkowych i oznakowanie CE zgodnie z PN-EN 15650 dla klap ppoż.
Karta lub raport klasyfikacyjny wg PN-EN 13501-3. Dla klap wentylacji pożarowej i dymowych odpowiednio PN-EN 12101-8 i PN-EN 13501-4.
Instrukcja montażu i eksploatacji wyrobu.
Dokumenty do zastosowanych systemów uszczelnień ogniochronnych przejść przez przegrody, z potwierdzoną klasą odporności ogniowej.
Dokumentacja powykonawcza instalacji. Zestawienie klap z lokalizacją i numeracją.
Protokoły testów funkcjonalnych, w tym potwierdzenie sygnałów do systemu sterowania.
Oświadczenie kierownika budowy lub robót o zgodności wykonania z projektem i przepisami.
Protokoły z pomiarów elektrycznych oraz potwierdzenie kwalifikacji osób wykonujących podłączenia i uruchomienie.
Kto może prawnie wykonać montaż klapy przeciwpożarowej?
Montaż powinien wykonać wykwalifikowany wykonawca instalacji wentylacyjnych pod nadzorem osoby z uprawnieniami w specjalności instalacyjnej. Podłączenia elektryczne i sterowanie przygotowuje osoba z kwalifikacjami do eksploatacji urządzeń elektrycznych. Integracja z systemem sygnalizacji pożarowej i centralą sterującą powinna być wykonana przez specjalistę automatyki pożarowej. Taki podział ról ułatwia odbiór i ogranicza ryzyko błędów odpowiedzialnych za utratę klasy EI w warunkach pożaru.
Jakie elementy montażu najczęściej decydują o zgodności?
Najwięcej niezgodności wynika z drobnych, ale krytycznych detali montażu.
Miejsce i sposób zabudowy w ścianie lub stropie zgodny z instrukcją i projektem, w tym grubość i typ przegrody.
Kierunek przepływu i pozycja klapy zgodnie ze strzałkami i dopuszczalnymi orientacjami.
Głębokość osadzenia, odległości od krawędzi i innych elementów budowlanych.
Nośne mocowanie i podparcie kanałów oraz klap z zachowaniem wymaganych rozstawów.
Prawidłowe uszczelnienie przejść przez przegrody systemem o potwierdzonej klasie EI.
Zapewniony dostęp serwisowy i rewizyjny, widoczne tabliczki znamionowe i numeracja.
Poprawne okablowanie siłowników i krańcówek, opis przewodów, ochrona przed uszkodzeniami.
Brak modyfikacji wyrobu i akcesoriów nieprzewidzianych przez producenta.
Czy inspektor wymaga zgodności z normami EN i klasą EI?
Tak. Inspektor weryfikuje zgodność z projektem, oznakowaniem CE i właściwymi normami. Dla klap ppoż obowiązuje PN-EN 15650 oraz klasyfikacja wg PN-EN 13501-3. W przypadku klap wentylacji pożarowej i dymowych wymagane są dokumenty zgodne z PN-EN 12101-8 i PN-EN 13501-4. Oprócz dokumentów sprawdzane są warunki montażu odpowiadające konfiguracji przebadanej. Różnice w przegrodach, uszczelnieniach lub orientacji potrafią unieważnić klasę EI w danym miejscu zabudowy.
Jak przeprowadzić testy funkcjonalne i spisać protokół odbioru?
Testy obejmują oględziny, zadziałanie w różnych scenariuszach i potwierdzenie sygnałów sterująco-nadzorczych.
Oględziny mechaniczne, zgodność montażu z instrukcją i projektem.
Test lokalny. Zamknięcie i otwarcie klapy z przycisku serwisowego lub ręcznie, sprawdzenie czasu reakcji i pozycji.
Test zdalny. Wyzwolenie z systemu sterowania pożarowego i po zaniku zasilania. Klapa powinna zająć pozycję bezpieczną.
Weryfikacja sygnałów krańcowych do systemu nadrzędnego. Zgodność stanów i opisów.
Potwierdzenie dostępności zasilania, zabezpieczeń, adresacji i numeracji klap.
Przywrócenie stanu normalnego. Kontrola braku usterek.
Protokół powinien zawierać datę, lokalizację, typ i klasę EI klapy, numer deklaracji, opis przebiegu prób, wyniki, uwagi oraz czytelne podpisy osób wykonujących i nadzorujących testy.
Jakie konsekwencje grożą za niespełnienie wymogów przy odbiorze?
Skutkiem jest odmowa lub warunkowy odbiór i konieczność poprawek. To oznacza ryzyko opóźnienia pozwolenia na użytkowanie, wymiany elementów i dodatkowych prac. Możliwa jest utrata gwarancji na wyrób lub instalację. Ubezpieczyciel może ograniczyć odpowiedzialność w razie szkody wynikającej z niezgodności. Organ nadzoru może nałożyć obowiązek doprowadzenia do stanu wymaganego przepisami.
Co zrobić przed zgłoszeniem odbioru, by uniknąć problemów?
Dobra lista kontrolna znacząco skraca drogę do odbioru.
Porównanie dostarczonych klap ppoż z projektem. Typy, wymiary, klasy EI, napędy.
Weryfikacja miejsca zabudowy i uszczelnień ogniochronnych z instrukcją producenta i kartami klasyfikacyjnymi.
